Ebenezer, ano baya an lunyang nin sarong tunay na Parasurat?

Kadakol na kitang nababasang mga lektura o manlaen-laen na saysay asin haros dae mo na ngani masambit an hibog kan mga librong naisurat o natipon mo na mapanungod nanggad sa sarong kahaputan na siring kaini: Ano baya an lunyang nin sarong tunay na parasurat?

Sa paghuhurop-hurop ta kan manlaen-laeng tema na puwedeng suraton sa blangkong papel elektroniko na ngunyan dinadapian kan mga letrang gikan sa sarong kaisipan na pinaghorma kan mga dapi nin mga muro nin sakong kamot, nagpag-atid-atid ko an sarong pangiturugan mapanungod sa sarong lunyang kan sarong tunay na parasurat. Naisambit ko na ini sa pahina kan Facebook na boot ko man nganing maipaabot sa kadaklan na parasurat, na kaidto, siring ko man, yaon sa hararomon pang kinamugtakan kan saindang mga kaisipan tanganing makapagsurat nin obra. Alagad, para saen an mga obrang ini kung mas pinapaorog ko o kan parasurat na isaray sana asin maghalat nin tamang pagkakataon o panahon tanganing maipabasa ini.

Aram mo, prangkahon ta ka, para talaga sakuya kaidto, an mga bagay na sinusurat ko para lang sa pansadiring kong talaan. Talaan nin mga pagsakit, mga hinanakit, mga kakulugan nin boot na dae mo maibubusbos, mga hilom na anggot na dae mo maipaglagpos; o baya mga eksperiyensiya nin kaogmahan na pirme mong ginigiromdom. Igwa man ngani mapanungod sa pagkamoot, lalo na an enot na pagkakamati kaini. Aw inda!

Nagigiromdoman ta man an mga enot na hadok, kugos, asin kapot nin kamot sa tawong namomotan ta. Alagad, sa mga eksperiyensiyang ini, pira sana daw an nakapagsurat? Bako daw na mandato sa sarong tawo na magsurat nin mga bagay na dapat maisurat asin maitala ini sa kasaysayan nin saindang buhay?

Aram nindo, kadakol kuta akong maisusurat kun gugustuhon ko. Alagad, ignorante ako sa mga porma. An aram kong pagsurat iyo idtong pinagtukdo sako kan sakuyang mga titser poon elementarya asin hayskul. Dagdag pa ngani kan ako magkolehiyo, mas lalong naipa-urog pa an kaaraman ta sa pagsurat. Alagad, sa totoong paghuhurop-hurop ko, ignorante pa talaga ako mapanungod sa pagsurat.

Halat, nalingawan ko palan an mga tataramon na sinabi kasubago na naitala ko na sa Facebook. Uya, horop-horopan ta daw an mga bagay na ini asin paano ta ini gibohon na magin sarong lunyang kan sadiri ta. Aram ko baya na parasurat ka man, ta binabasa mo ngani ining pinaka-enot kong obra sa pormang saysay. Inda ko lang kun saysay man nanggad ining pinagsusurat ko, pero pasensiyahe na. Basta, gusto ko sanang magsurat sa mga blangkong papel elektroniko na yaon ngunyan sa atubangan ko.

Ano na ngani ito? Ah, tama. Uya palan sa ibaba, basaha: “An sarong tunay na parasurat bakong maurihon. Nagtatabang sa gabos na boot na magin parasurat; nag-eenganyar sa mga maluluya tanganing mapapakusog an boot; dae nauuri sa mga matitibay; dae pinagkukumpara an sadiring kakayahan sa kakayahan kan iba; matibay maki-iba sa mga tawong masakit paki-ibahan; nag-uuyon sa mga bagay na dapat pagka-uruyunan; nagsasabi nin totoo; aram an katanosan asin an bako; udok an boot na makatabang sa ika-asenso kan saiyang arte o kakayahan asin man kan sa iba. Pero urog sa gabos, may pagkamoot asin kadunungan na aram niyang sinublian sana gikan sa Diyos.”

Aram kong may kulang pa sa mga parteng naisurat na. Siring man baga sa kadakol-dakol na tataramon na satuya nang naisurat o baga nasambit sa aro-aldaw. Aram ko man na sa pirme kong pagtaram sa atubang nin mga amigo o barkada, sa mga kabistong tawo o maski ngani sa mga estrangherong enot ko pa sanang nakaolay, an mga tataramon na nagluluwas sa nguso nin tawo ini naisusurat sana sa paros.

Kun siring kaiyan, yaon sa paros an grabeng deposito nin mga estorya o kaya rawitdawit na pirme tang paboritohon na maisasambit sa pagtitiripon-tipon. O kun dae baya, mga estorya sa paagi nin tigsik na ikinakaogma kan satuyang mga puso kun nadadangog. Minsan ngani sa satuyang pagdangog nin mga kanta, suanoy man o bag-o, pirme nyatong naipangestorya an mga bagay na ini. Alagad, haen an mga naisurat na minapatunay na an mga nagluluwas sa nguso kan tawo sarong pagsurat sa paros?

Mabalik ako sa kahaputan: Ano baya an lunyang nin sarong tunay na parasurat? O, nahiling na nindo, halawig na an naisurat ko. Alagad, dae pa kamong pagkamangno. Mala ngani ta dae ko pa aram kun noarin ini matapos. An dalagan kan sakuyang isip grabeng gayo na haros dae na maabot an dalagan sa pagtipa nin sakuyang muro sa mga letra na yaon sa tipahan.

Nariribong ka? Iyo! Ako man baga. Kaya ngani nagsurat ako kaining saysay tanganing ipangestorya ko an laman nin sakuyang isip. Seguro sa isip mo daeng porma, pero habang ginaganahan ako sa pagsurat kaining saysay ko, mas lalong naglalawig an dalagan kan sakuyang imahinasyon. Mas lalong nahihiling ko an sarong parasurat sa sistema na maski ngani siya dae aram kun tama. Basta, sa isip ko, an isinasaysay ko, sarong estorya nin kaisipan na basang sanang minahapyog gikan sa gilid nin sakong isip.

Hinihingirib ko pa an bagay na yaon sa sakuyang imahinasyon na iyo ngani an lunyang nin sarong parasurat. Kun ika parabasa kaining saysay ko, isipa daw kun tama ini o sala. Kun sala man an mga bagay na sakuyang pinagsasabi o pinagsusurat, bagay na saimong binabasa ngunyan, hare baya paglingawi, sinusurat ko pa sana ining iniisip ko na posible na saimong pinag-iimahinar sa ngunyan.

Aram mo na aram ko kun siisay ika asin siisay man ako. Kinakaolay ta ika sa paagi nin pagsurat. Yaon ka ngani sa paros, aram ko. Pero habang ako nag-iisip kan mga bagay na ini, mas lalong naglalawig an dalagan nin sakuyang isip, asin pinagtitipa ko an mga letra nin tataramon na pinaghuhuyog-huyog kan sakuyang kaisipan. Maski na ngani na an istilo kan pagsurat ko, sabi ngani kan iba, luma na pero sa isip ko bago pa sana ini, ta mala ngani, pinaka-enot ko baga ining obra nin saysay. Kaya, pagpasensiyahan mo na.

Gusto kong basahon mo siring na binabasa ta ka habang pinagtitipa ko ika kan mga muro nin sakuyang kamot an dalagan kan saimong estorya. Mala ngani ta enot ta kang obra. Kaya mayo akong kasegurohan kun tama ka sa porma. Basta an aram ko, an sinusurat ko ika. Mala, kinakaolay mo baga ako habang ako nagsusurat saimo. Ginigiromdom mo man an mga bagay na sakuyang pinagsusurat sa blangkong papel elektroniko na saimong pinagpasuratan sako. Maogma baga na pirme ta kang kaiba maski saen ako magduman.

Hilnga, mainiton nang maray an saimong hawak sa pakipag-estoryahan mo sako. Nagsasangaw ka na baga asin atyan aram ko, dae ako puwedeng magbasa nin sakuyang mga kamot sa paghugas kun ako makakan, o kaya magpopo nin tubig, o kaya maghugas nin bitis, ta sabi ngani kan mga gurang, baka mapasma ako. Pasmado na ngani ako, aram mo yan. Pero dae ko mapupugulan an sadiri ko na kaolayon ta ka. Ika na sana an paglaom ko tanganing maipangestorya ta man sa iba an boot kong sabihon habang tinitipa ko an mga letra tanganing mailipat an estorya sa blangkong papel na elektroniko na pinagtao mo sakuya kan hagadon ko. Gusto ko man ngani na maipabisto ta ka sa mga amigo ko, kaya lang, habo mong magtaram sa atubangan ninda, kundi sa paagi nin pasabong, saimo akong ina-agyat na magsurat. Kun minsan ngani, sa isip ko sana, disturbohon akong maray sa matuninong mong kamugtakan.

Pero halat. Nasimbag ko na an kahaputan? Ano ngani ito? Halat, basahon ko sa mga enot na pahina. Uya: Ano baya an lunyang nin sarong tunay na parasurat? O madali sanang magiromdoman nin huli saimo. Binasa ko sana an mga nakaaging pahina na saimong pinagtao sako. Ano baya an kasimbagan mo sa bagay na ini, aber, hapoton ta ka daw.

O haloy ka bagang makasimbag? Pero, di bale na lang. Aram ko an ako man sana an makakasimbag sa kahaputan ko na yaon sa kaisipan mo na kaisipan ko man.

Aram kong sasabihon mo na naman sako: MAGSURAT KA SANA, AKO AN BAHALA.

Aram mo, padabaon ta kang talaga. Sa estoryahan tang duwa, kadakol kaining mabasa. Sige simbagon ta ka na sa kahaputan na ini: An lunyang nin sarong parasurat iyo an bagay na naisurat asin nabasa mo asin man kan iba. Kun pinano an porma kan mga tataramon na gikan sa pagtipa nin mga letra asin hinahaguyod kan isip nin parasurat, minauyon ini sa dalagan nin kaisipan kan parasurat na naisurat na.

Padaba ko talaga, ika. Maski laptap ka, naisasabi ko sa mga parabasa na padabaon ta ka. Baka mamuya ka pang sabihon sainda an pangaran mo, ha?...Ebenezer? Di bale, pahingalo na kita; naisurat ko na palan an lunyang sa ikaduwang pahina.