Doktrina at mga Tipan
An Doktrina asin Mga Tipan sarong koleksiyon kan mga banal na kapahayagan asin mga inspiradong deklarasyon na pinagtao para sa pagtugdok asin pagpapamahala kan kahadean nin Diyos sa kinaban sa mga huring aldaw. Maski na ngani haros an gabos na mga seksiyon ipinapanungod sa mga miyembro kan An Simbahan ni JesuCristo nin mga Banal sa Huring Aldaw, an mga mensahe, mga patanid, asin mga pangulibat para sa kapakinabangan kan bilog na mga sangkatawohan, asin naglalaman nin sarong imbitasyon sa bilog na mga katawohan sa maski saeng rona na magdangog sa boses nin Kagurangnang JesuCristo, na nagsasabi sa sainda para sa saindang temporal na karahayan asin kan saindang daeng katapusan na kaligtasan.
Haros an gabos na mga kapahayagan kaining katiriponan naresibe sa paagi ni Joseph Smith, Jr., an pinaka-enot na propeta asin presidente kan An Simbahan ni JesuCristo nin mga Banal sa Huring Aldaw. An mga iba man pinagpahayag sa paagi kan iba man niyang mga karibay sa Panguluhan. (Hilnga sa mga pambukas sa mga Seksiyon 135, 136, asin 138, asin mga Opisyal na Deklarasyon 1 asin 2.)
An libro nin Doktrina asin mga Tipan iyo an saro sa mga hariging gibo (istandard na gibo) kan Simbahan na pag-iriba an Banal na Bibliya, an Libro ni Mormon, asin an Perlas nin Dakulang Kantidad, kaya lang, an Doktrina asin mga Tipan nalalaen nin huli ta ini bakong sarong translasyon kan sarong suanoy na dokumento, pero igwa nin modernong pinaggikanan asin pinagtao nin Diyos sa paagi kan saiyang pinagpiling mga propeta para sa restorasyon kan saiyang banal na gibo asin an pagtutugdok kan kahadean nin Diyos sa mundo sa mga aldaw na ini. Sa mga kapahayagan an saro madangog sa malumanay pero mapusog na boses nin Kagurangnang JesuCristo, na nagtataram nin panibago sa dispensasyon kan kabilugan nin mga panahon; asin an gibo na pinagpupunan digde iyo an sarong pag-andam sa saiyang ikaduwang pagbabalik, sa kautuban asin yaon sa kauyonan kan mga tataramon kan gabos na mga banal na propeta magpoon pa sa kapinunan kan mundo.
Si Joseph Smith, Jr., ipinangaki kan Disyembre 23, 1805, sa Sharon, Windsor Country, Vermont. Sa panahon kan saiyang hoben na buhay, siya naglipat na kaiba an saiyang pamilya duman sa Manchester, sa may sulnopang parte kan New York. Iyo idto habang siya namumuhay sa may harani kan Manchester sa panahon nin pamukad kan 1820, kan siya katorse anyos an edad, na siya nakapag-eksperiyensiya kan saiyang enot na bisyon, na kun saen siya pinagbisita sa persona nin Diyos, an Eternal na Ama, asin an saiyang Akeng Lalake na si JesuCristo. Siya pinagsabihan sa bisyon na ini na an tunay na Simbahan ni JesuCristo na pinagtugdok sa Bagong Tipan nin mga panahon, na nagpamahala sa kabilugan kan ebanghelyo, mayo na sa kinaban. An ibang banal na mga manipestasyon suminunod na kun saen siya pinagtukdoan nin kadakul na mga anghel; ini ipinagpahiling sa saiya na an Diyos igwa nin sarong espesyal na trabaho para saiya na gigibohon sa kinaban, asin sa paagi niya an Simbahan ni JesuCristo maibabalik sa kinaban.
Sa paglipas nin panahon si Joseph Smith nakapaggibo sa paagi nin banal na asistensiya na isalin asin ipublikar an Libro ni Mormon. Sa panahon na ini siya asin si Oliver Cowdery pinag-ordinahan sa pagkasaserdoteng Aaronic ni John the Baptist kan Mayo 1829 (D&T 13), asin sa dae nahaloy na paglipas kaiyan sinda man pinag-ordinahan sa pagkasaserdoteng Melchizedek kan mga suanoy na apostol na sinda Peter, James, asin John (D&T 27:12). An ibang mga ordinasyon nagsurunod na kun saen an mga susi nin pagkasaserdote ipinagputong sa sainda ninda Moises, Elijah, Elias, asin kadakul pang mga lumang propeta (D&T 110; 128:18, 21). Ining mga ordinasyon, sa katotoohan, sarong restorasyon kan banal na autoridad sa tawo sa kinaban. Kan Abril 6, 1830, sa irarom kan langitnon na direksiyon, si Propetang Joseph Smith pinag-organisa an Simbahan, asin kaya an tunay na Simbahan ni JesuCristo giraray nagin operatibo bilang sarong institusyon sa pag-iriba nin mga tawo, na may autoridad na magtukdo nin ebanghelyo asin magpamahala kan mga ordinansa nin kaligtasan. (Hilingon sa Perlas nin Dakulang Kantidad, Joseph Smith-History 1:1-75; D&T 20.)
Ining mga sagradong kapahayagan naresibe bilang kasimbagan sa pangadyeon, sa mga panahon nin pangangaipo, asin nagluwas sa tunay na buhay na mga sitwasyon na imbuwelto an tunay na mga katawohan. An Propeta asin an saiyang mga pag-iriba naghagad nin banal na paggiya, asin ining mga kapahayagan nagpapatotoo na saindang naresibe an mga ini. Sa mga kapahayagan an saro makakahiling sa restorasyon asin pagbubukas kan ebanghelyo ni JesuCristo asin sa pagpapahayag kan dispensasyon kan kabilugan nin mga panahon. An pasulnupang paghiro kan Simbahan gikan sa New York asin Pennsylvania, pasiring sa Ohio, pasiring sa Missouri, pasiring sa Illinois, asin an pinakahuri pasiring sa Great Basin kan sulnupang Amerika, asin an mga dakulang pakipagbuno kan mga banal sa paghingohang maitugdok an Sion sa kinaban sa modernong mga panahon, iyon man an ipinagpahiling na maipagpaliwanag kaining mga kapahayagan.
Nagkapira sa mga naenot na mga seksyon imbuwelto an mga bagay mapanungod sa pagsalin asin publikasyon kan Libro ni Mormon (hilingon an mga Seksyon 3, 5, 10, 17, 19). Nagkapira sa mga nahuring mga seksyon pinagpahiling an gibo kan Propetang Joseph Smith sa ginigibo na inspiradong pagsalin kan Bibliya, na sa panahong idto kadakul kan mga bantog na mga pandoktrinang seksyon an nagkareresibe (hilinga, halimbawa, an Seksyon 37, 45, 73, 76, 77, 86, 91, and 132, an lambang saro sainda igwa nin direktang kasumpayan sa pagsalin kan Bibliya).
Sa mga kapahayagan an mga doktrina kan ebanghelyo ipinagtugdas na igwang mga eksplikasyon mapanungod sa mga pundamental na bagay arog kan natura nin Panguluhang Diyos, an pinaggikanan nin tawo, an katunayan ni Satanas, an katuyuhan kan mortalidad, an kaipuhanan para sa pagsunod, an kaipo para sa pagsosolsol, an mga gibo kan Banal na Espiritu, an mga ordinansa asin mga gigibohon mapanungod sa kaligtasan, an kamumugtakan kan kinaban, an paabuton na mga kondisyon kan tawo pagkatapos kan pagkabuhay-liwat asin an paghuhukom, an daeng kasagkorang relasyon sa pagkasal, asin an eternal na natura kan pamilya. Siring man an graduwal na pagpahayag kan administratibong estruktura kan Simbahan ipinagpahiling sa paagi nin pag-apud kan mga obispo, an Enot na Panguluhan, an Konseho kan Dose, asin an Korum kan Sitenta, asin an pag-establisa kan iba pang pangenoton na mga opisina asin mga Korum. Sa katapus-tapusi, an testimonya na pinagtao manungod ki JesuCristo--- an saiyang kabanalan, an saiyang kadakulaan, an saiyang perpeksyon, an saiyang pagkamoot, asin an saiyang kapangyarihan sa pagtubos--- iyo an naghimo kaining libro na magin dakulaon na halaga sa pamilya nin mga katawohan asin mas mahalaga pa kesa sa mga kayamanan kan bilog na kinaban.
Sarong bilang kan mga kapahayagan an pinagpublikar sa Sion (Independence), Missouri, kan 1833, sa irarom kan titulong An Libro kan mga Katugunan para sa Gobyerno kan Simbahan ni Cristo. Manungod kaining publikasyon an mga elders kan simbahan nagtao nin solemnong testimonya na an Kagurangnan nagpatotoo kan talaan sa saindang mga kalag na an mga kapahayagan na ini talagang totoo. Habang an Kagurangnan padagos na nakipag-olayan sa saiyang mga surugoon, sarong pinag-uswag na katiriponan an pinagpublikar sa huring duwang taon sa Kirtland, Ohio, na may titulong Doktrina asin mga Tipan kan Sinbahan kan mga Banal sa Huring Aldaw. Sa publikasyon na ini kan 1835, an pinagsurat na testimonya kan Doseng Apostoles itinakod na minasunod:
TESTIMONYA KAN DOSENG APOSTOLES SA KATOTOOHAN KAN LIBRO NIN DOKTRINA ASIN MGA TIPAN
baguhonAn testimonya kan mga Testigos para sa Libro kan mga Katugunan nin Kagurangnan, na an mga katugunang ini Saiyang pinagtao sa Saiyang Simbahan sa paagi ni Joseph Smith, Jun., na pinagnombraran sa paagi kan boses kan Simbahan para sa katuyuhang ini:
Kami, baya, nakamate nin mahuyong boot na magpapahayag nin testimonya sa bilog na kinaban nin mga katawohan, sa lambang piglalang sa lalawgon kan kinaban, na an Kagurangnan nagpatotoo sa talaan kan samuyang mga kalag, sa paagi kan Banal na Espiritu na ipinaglindong sa samuya, na ining mga katugunan ipinagtao sa paagi kan inspirasyon nin Diyos, asin sinda kapakinabangan para sa gabos na mga tawo asin sinda tunay na totoo.
Samuyang itinatao ining testimonya sa kinaban, an Kagurangnan bilang iyo an samuyang katabang; asin ini iyo sa paagi kan grasya nin Diyos Ama, asin kan Saiyang Ake, si JesuCristo, na kami pinagtugutan na may pribilihiyo sa pagpapatotoo sa kinaban, na tanganing kami nag-oogmang gayo, pirmeng nagpapangadye sa Kagurangnan na an kaarakian nin mga tawo makapagpakinabang sa mga ini.
An mga pangaran kan Dose iyo sinda:
- Thomas B. Marsh
- Brigham Young
- David W. Patten
- Heber C. Kimball
- Orson Hyde
- William Smith
- Wm. E. McLellin
- Orson Pratt
- Parley P. Pratt
- John F. Boynton
- Luke S. Johnson
- Lyman E. Johnson
An nagsurunod na mga edisyon kan Doktrina Asin Mga Tipan, mga kadagdagang kapahayagan o ibang mga bagay na nakatala ipinagdagdag, bilang naresibe, asin bilang pinagka-oroyunan sa paagi nin manigong mga asembliya o mga kumperensiya kan Simbahan.
Sa pagpoon kan 1835 na edisyon, sarong surunod-sunod na pitong teolohikong mga leksyon an pinagdagdag; an mga ini pinagtituluhan na “Mga Lektura nin Pagtubod”. An mga ini pinaghanda para gamiton sa Eskuwelahan kan mga Propeta sa Kirtland, Ohio, kan 1834-1835. Maski na ngani kapakinabangan para sa doktrina asin instruksiyon, an mga lekturang ini pinaghango gikan sa Doktrina asin mga Tipan sa 1921 edisyon nin huli ta an mga ini dae pinagtao o pinagpresentar bilang mga kapahayagan para sa bilog na Simbahan.
Sa presenteng edisyon kan Doktrina asin mga Tipan, tulong dokumento an pinagdagdag para sa enot na pagkakataon. An mga ini iyo an Seksyon 137 asin 138, pinapatugmadan an mga pundamental nin kaligtasan para sa mga gadan; asin an Opisyal na Deklarasyon 2, pinagpasabot na an gabos na maninigong mga lalakeng miyembro kan simbahan puwede nang pag-ordinahan na dae magpakundangan kun anuman an rasa o kulay.
Ini sarong katunayan na an ibang mga sala naipagpadagos sa nakaaging mga edisyon, partikularmente an historikong mga parte kan mga pamayuhan kan seksyon. Kasunod kaini an edisyon na ini naglalaman nin mga koreksyon kan petsa asin mga pangaran, lugar asin man kadikit na iba pang menor na koreksyon kun ini puwedeng maninigo (arog baga sa dae na paggamit kan dae-manigong mga pangaran magpoon sa Seksyon 78). An mga pagbabagong ini pinaggibo na tanganing darahon an materyal pasiring sa kompormidad kan mga historikong mga dokumento. An iba pang mga espesyal na mga katangian kaining pinaka-aktibong edisyon iyo an kaibahan na mga mapa na nagpapahiling kan mga mayor na heograpikong lokasyon kun saen an mga kapahayagan naresibe, dagdag pa an mga imprubadong mga krusis na mga reperensiya, mga pamayuhan nin mga seksyon, asin mga pinahalipot na mga tema, an bilog na ini pinagdesinyo tanganing makatabang sa mga parabasa na makasabot asin mag-ogma sa mensahe nin Kagurangnan na yaon sa Doktrina asin mga Tipan.