Disenteria
An Disenteria (UK: /ˈdɪsəntri/,[1] US: /ˈdɪsənˌtɛri/),[2] sarong gastroenteritis,[3] na naresulta sa maydugong pagbubugris.[4][5] Iba pang sintomas iyo an kalentura, kulog-tulak, mateng garo may udoon pa.[6][7][8] An kompliklasyon pwedeng igwang dehydration o pagsobrang ina' kan katubigtan sa hawak.[9] An kawsa parati nin disenteria iyo an bacteria hale sa genus Shigella, na sa medikal na termino inaapod na shigellosis, o amoeba Entamoeba histolytica; ini man inaapod na amoebiasis.[4] Iba pang kawsa pwedeng mga kemikal, ibang klaseng bacteria, ibang klaseng protozoa, o mga parasitikong halod.[6] Ini pwedeng mag'urulakitan sa pag'ultan nin mga tawo.[10] Mga dahelan na mataong peligro iyo an kontaminasyon sa pagkakan asin tubig nin udo' huli sa hababang lebel nin sanitasyon.[7] An mekanismo sa irarom kaini iyo an paggagatok kan bituka, orog na kan colon.[6]
Mga lakdang sa pag'ulang sa paglakop nin disenteria iyo paghanaw kamot asin pagmalinig sa mga pagkakan orog na kun nagbabyahe sa mga lugar na halangkaw an siring na kahelangan.[10] Manta an kondisyon na ini pwedeng magrahay mansana pakalihis nin sarong semana, an pag'inom nin bastanteng likido arog kan oral rehydration solution importanteng gayo.[10] Mga antibiotics arog kan azithromycin pwedeng gamiton sa pagbulong orog na sa mga kaso sa mga lugar na maluya an sanitasyon asin medikal na kamugtakan.[8] Manta an pagbubulong sa pagpababa' kan pag'aariya arog kan loperamide dai rekomendadong ini sana, ini pwedeng usaron katambay mga antibiotic.[8][10]
An Shigella naluwas sa resulta nin mga 165 milyon na kaso nin diarrhea asin 1.1 milyon na pagkagadan nin haros sa mga kasong taon-taon sa mga lugar na ru'ru'.[11] Sa mga lugar na hababang marhay an sanitasyon haros kabanga kan mga kaso nin diarrhea huli sa Entamoeba histolytica.[7] An Entamoeba histolytica apektado an minilyon na katawo na naresulta sa sobra sa 55,000 kagadanan taon-taon.[12] Ini komun na nangyayari sa mga ru'rong lugar nin Sentral asin Habagatan nin Amerika, Aprika, saka Asya.[12] An Disenteria nasasambitan na poon pa kan panahon ni Hippocrates.[13]
Toltoltan
baguhon- ↑ "dysentery". Lexico UK English Dictionary. Oxford University Press. n.d. Retrieved 2021-08-31.
- ↑ "dysentery". Merriam-Webster Dictionary. Retrieved 2022-04-24.
- ↑ "bloody flux"
. Oxford English Dictionary (Online ed.). Oxford University Press. (Subscription or participating institution membership required.)
- ↑ 4.0 4.1 "Dysentery". who.int. Archived from the original on 5 December 2014. Retrieved 28 November 2014. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ "Controlling the Spread of Infections in Evacuation Centers |Health and Safety Concerns". U.S. Centers for Disease Control and Prevention. Retrieved 15 November 2019.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 "Dysentery" sa Dorland's Medical Dictionary
- ↑ 7.0 7.1 7.2 "Amoebic dysentery". BMJ Clinical Evidence 2013. August 2013. PMID 23991750.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 "Antibiotic Therapy for Acute Watery Diarrhea and Dysentery". Military Medicine 182 (S2): 17–25. September 2017. doi:. PMID 28885920.
- ↑ "WHO EMRO | Dysentery | Health topics". www.emro.who.int. Retrieved 15 November 2019.
- ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 "Dysentery". nhs.uk (in English). 18 October 2017. Retrieved 15 November 2019.
- ↑ "Dysentery (Shigellosis)" (PDF). WHO. November 2016. p. 2. Archived from the original (PDF) on 20 September 2018. Retrieved 15 November 2019. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ 12.0 12.1 "A Review of the Global Burden, New Diagnostics, and Current Therapeutics for Amebiasis". Open Forum Infectious Diseases 5 (7): ofy161. July 2018. doi:. PMID 30046644.
- ↑ Grove D (2013). Tapeworms, Lice, and Prions: A compendium of unpleasant infections (in English). OUP Oxford. p. PT517. ISBN 978-0-8493-0072-1.
k int