Buradol

An buradol (Esp., volador, "naglalayog") sarong pinapalupad na kawatan na ini may pakpak na pandakop sa hoyop kan duros ngane siya tumaas. An buradol binibilog kan pakpak, turos, ikog kun kaipohan kaagan, asin pwede may sadit na moton o kawit. Ini gibo sa pinahimpis na bala' nin kawayan asin hinahaklopan nin papel (papel de Hapon parati) o magianon asin mahimpison na tela. Ini inaapod man na saranggola alagad an siring mas pusog kisa kan sinasabing sapi-sapi. An pagtaas sa ayre kan buradol gibo kan duros na napalibot sa pakpak kaini; an duros sa irarom mas makusog an presyon sa pagtolod kisa kan duros sa ibabaw kan pakpak na mas maluya an presyon.

Buradol sa Yokaichi Giant Kite Festival, Higashiomi, Shiga, Japan

Nagbubururadol sa parke

Mga buradol tinitinda sa Ubud, Bali, Indonesya

An sinasabing pampurok na saranggola ginagamitan nin turos na pinulotan nin dinokdok na bintig an apod "bidriyo" (Esp. vidrio, salming) na kayang gumotgot (magkapagot) sa turos kan kalaban. An buradol man pwedeng takodan nin pidasong langkoy kan buri o niyog na inaapod na "sumba" nakabalagbag sa lakbang kan saiyang pakpak o sa may bandang ikog. Ini makusog an hagonghong pagtinatamaan nin duros. Napapaburu-bago an "bura" kan sumba depende sa desenyo kaini.

An buradol ginigibo man sa iba-ibang porma asin itsura, siring kan hitsura nin gamgam, kulibangbang, hitsurang kahon, hitsurang sira,hitsurang maskara, hitsurang dragon o bakunawa, asibp. saka pinapatos sa maraborab o makolor na haklop kun gusto makaagaw nin atensyon.

Gamit sa piyesta o kompetisyon

Bako sana sa paglinga nin aki kinakawatan an buradol kundi sa mga kapiyestahan kun saen an komunidad tuyong dakul ginigiribong buradol sa pagtaong kaogmahan sa okasyon. Sa palibot kan kinaban, bakong suba-suba an mga piyesta nin pagbuburadol, arog kan Berkeley Kite Festival, sa Amerika, Bondi Beach Kite Festival asin Brisbane Kite Festival sa Austral;ya, Busan International Kite Festival sa Busan, South Korea, Cleveland Kite Festival sa Cleveland, Ohio, Dieppe International Kite Festival sa Canada, Drake Kite Festival sa Norway, Great Lakes Kite Festival sa Grand Haven, Michigan, Himeji Kite Festival sa Himeji, Japan, Lincoln City Summer Kite Festival sa Lincoln City, Oregon, Pacific Rim Kite Festival sa Vancouver, Canada, Singapore International Water Festival sa Singapore, Portsmouth International Kite Festival sa Inglatierra, asin kun saen-saen pa.

Iba-iba pang gamit sa buradol

An buradol gamit man sa militar sa pagmasid kan nangyayari sa ibaba kan kahiwasan o pagbataw sa kalaban, pagpadara nin mensahe o senyas, o pagdakop nin elektrisidad para sa eksperimento o pagsukol kan rikas nin huyop nin duros.

Historya kan buradol

An buradol naimbento daa sa Tsina, kun saen yaon an mga marayrahay na materiales sa pagigibo kaini siring kan sedang tela, sedang turos na bakong matapo, asin malogyat na bala nin kawayan na nataong mabaskog alagad magian na gusok kaini.

An buradol susog sa rekord hinihinazko na imbensyon kan ika-5ng siglong BC pilosopo na si Mozi asin man ni Lu Ban. Kan mga 549 AD an buradol nasasabi na rekord na napalayog ta nagsirben g nagtaong me nsahesa pagligtas sa sarong misyon. Mga dokumen tong antigo sa Tsino nagsasabing an buradol ginagamit sa pagsukol dista nsya, pagmate kan kusog durows, pag'alsa n in tawo, pagsenyas, asin komunikasyon sa operasyon militar. Su mga amay na tsinong buradol lapnad, bakong bawog asin parati rektangular. Dangan an mga mayongt ikog na buradol kinaagan nin pampahinimbang na balagbag. An mga buradol may mga samno nin mga hitsura hayop na guhit-guhit; an iba kinakaagan nin mga pasiwit magsirbing sumba na naghahagonghong o nagsisiwit. Haleng Tsina, an buradol luminakop sa Kambodfya, Thailand, Indya, Hapon, Korea, Filipinas asta nakaabot sa Solnopan na Kinaban

Panluwas na takod

• [3] Archived 2017-08-22 at the Wayback Machine.Pagpalayog buradol. Kinua -01-02-18.