Bikolog

An Bikólog o Tagakól (sinugpon na "Bikol" asín "Tagalog") apod sa saróng grupo nin tataramon na kun sain naghalo an mga katagâ o tataramon na Bikol asín Tagalog. Mahihiling ini sa mga parte na naghahampangan an Tataramon na Bikol sagkod an Tataramon na Tagalog, arog sa Camarines Norte dangan sa pirang lugar kan Camarines Sur.

Komparasiyon

Pagkokomparar kan -on, -i asin -hon

Bikol Sentral	Tagalog	Bikolog
Si Juangko, saróng soldados kan sakóng nasiyon.	Si Juangko ay isang sundalo ng aking bansa.	Si Juangko ay saróng sundalo kan sakóng nasiyon.

An halimbawà sa itaas mahihiling sa duwang raya an kaibahán kan Bikol asín Tagalog dangan sa pantulong raya mahihiling an Bikolog. Kun papansinon, an sundalo asin soldados magkasintanog kaya kun dadangogon garo an sundalo saróng tataramon na Bikol

An kadagdagan kan hunlaping -on, -hon asin -i sa tataramong Tagalog na mahihiling digdi.

Bikol Sentral	Tagalog	Bikolog
Tìnohon mo man sinda sa luwas tà bùot ka ninda na makaulay.	Pansinin mo naman sila sa labas dahil gusto ka nilang makausap.	Pansinon mo man sinda sa luwas dahil gusto ka nindang makaulay.

An mga tataramon sa itaas saróng halimbawà kan pigtataram kan mga taga-Calabanga na kun sain an gamot-taramon na arog kan pansin, pagdadagdag lang nin -on asbp. Alagad, an mga hunlapi ini may kanya-kanyang gamit. Halimbawà, dài pwedeng dagdagan nin -hon an tataramon na Tagalog pansin tà malainon ining dangogon asin lapáon o buráot nin sa teksto, an hunlaping -hon puwede saná gamiton kun an tataramon nagtatapos sa patanog (a,e,i,o,u) arog kan basa magigin basahon. Sa paggamit kan hulapi na -i ginagamit saná ini sa mga pakiulay.

Halimbawà: (Pirang mga parataram sa Calabanga) Saróng Diyalogo

Ina: Nonoy! Sampayi (Sablayi) naman iniyong (ining) sinampay (sinablay) sa sampayan (sablayan) ta nganing maalang na an satóng mga badò ta mayò na kitang susùloton.

Aki: Ma, dài pa pò bagá 'niyo (ini) nabanlawan (nabalnawan), 'banlawan (balnawan) na mùna ang mga 'niyo (ini) ta dài pa 'niyo (ini) nababanlawan (nababalnawan).

Ina: Sabi dàa ni Onido binanlawan (binalnawan) na dàa 'niyong (ining) mga badò, hambogon talagang akì kong 'niyo (ini). Ta pag-ulî kaini, asi!!. Hanapi daw 'yang aking (iyong akì na) ito.

Aki: Aram ko kun nasàin si Onido, nasa kompyuteran na naman siya.

Ina: Sundùi, tapos paulî-a 'to (ito) ta tatabugáon ko siya.

Iba pang Halimbawà

• BASA^

1. Basahon - bùot sabihon sa ingles "to read"
2. Basahi - bùot sabihon "basahon mo na i(d)to/iyan"

• BASÂ

1. Basaon - bùot sabihon sa ingles "to wet"
2. Basai - bùot sabihon "basaon mo na i(d)to/iyan"

Nota: ^ - dài inabay an dúon, langkaw asin pundo kan tanog.