Alpabetong Kulitan
An Kulitan (bisto man sa Culitan, Súlat Kapampángan, asin Pamagkulit) sarong sistema nin panurát kan mga natibong suyat[1] na sistema man nin panurát sa Filipinas. Piggagamit ini tanganing makasurat sinda nin Kapampangan, sarong tataramon na panginot na pigtataram sa Central Luzon, hasta nagtagumpay ini sa paggamit kan alpabetong latin.
Kulitan Pamagkulit, Súlat Kapampángan | |
---|---|
Tipo | |
Mga tataramon | Kapampangan |
Panahon | c. 1300–present |
Mga magurang na sistema | |
Mga tugang na sistema | Balinese Batak Baybayin Buhid Javanese Lontara Old Sundanese Rencong Rejang Tagbanwa |
Saróng abugida, o alpasilabaryo an Kulitan na kun saen saró ining segmental na sistema nin panurát na may sequencia nin katanog-patanog an pigsusurat bilan sarong yunit dangan i-possess an natatanging tanog kan patanog na kayang pig'alter sa paagi kan paggamit nin diacritical marks. Dae aram an mga ginikanan kan Kulitan. Miski pigtutubudan ini na pirang mga natibong paraimbento an kaggibo, kadaklan sa mga simbolo asin susundon sa pagsurat kan Kulitan nakaresemble sa Kawi asin man sa iba pang nga Iskriturang Indyano kan Sur-Subangan na Asya. An pagganit kan Kulitan uminulwat asin buminabá nin pirang beses, na may kadakol na rason kan anti-propaganda asin nasyunalismo.[2]
Igwang proposal si Anshuman Pandey an pig'encode na iskritura sa Unicode, hale sa Departamento kan Linguwistiko sa UC Berkeley.[3] Igwa man mga pighain tanganing buhayon-otro an iskritura sa paagí kan pagtukdó kaini sa mga mayoridad na pampubliko asin pribadong eskwelahan na kapampangan.[4]
Direksyon kan Pagsurat
baguhonHistoriko: , Tradisyunal: , Moderno:
An Kulitan lang an sa ngunyang katutubong iskritura sa Filipinas na nakasurat asin pigbabasa nin patindog poon itaas pababa dangan toó pawalá. Samantalá, an mga iskriturang Surat Mangyan, Hanunóo asin Buhid pigbabasa patindog poon babá paitaas dangan walá patoó alagad pigbabasa ini sa anumang oryentasyon.
Mga Toltolan
baguhon- ↑ http://newsinfo.inquirer.net/985669/protect-all-ph-writing-systems-heritage-advocates-urge-congress
- ↑ https://www.omniglot.com/writing/kulitan.htm
- ↑ Pandey, Anshuman (October 5, 2015). "Towards an encoding for Kulitan in Unicode" (PDF).
- ↑ http://newsinfo.inquirer.net/985669/protect-all-ph-writing-systems-heritage-advocates-urge-congress