Alolonti
An alolonti (phylum, Annelida) sarong klaseng olod makukua nag'eestar sa daga na parati basa asin naglalaboy. Ini garo tubo an hitsura asin nabubuhay sa pagkakan nin mga organikong bagay, buhay o mayong-buhay. An saiyang sistemang panunaw yaon sa enterong kalabaan kan saiyang hawak asin nahangos siya paagi kan saiyang kublit. An paghiro kan alolonti huli sa mga masel sa palibot kan kahawakan niya asin sa mga takin-takin na kabtang kan pagkalaba niya na ini nahigot nahunat ngani ini maka'isog. An tinutunaw na kakakon nahihiro man pasiring sa igot-igot kaini sa aksyon kan mga masel harani sa lubot.
An alolonti hermaphrodite, may organong panlalaki asin pambabae. Mayo sindang katu'langan, sa luwas o sa laog man. An istruktura ninda namamantenir gibo kan inapod na mga pitak coelom na butog sa likido na iyo na ngani an nataong porma sa hawak ninda. Ibang apod sa Ingles kan alolonti, iyo an "dew-worm", "rainworm", "night crawler", asin "angleworm" (huli ta ginagamit paon sa banwit).
Depende sa species, an gurang nang alolonti pwedeng nalaba abot 10 mm (0.39 pul) hanggan 3 m (9.8 pye) asin sobra sa 25 mm (0.98 pul) an kalakbangan kan hawak.
Pakinabang baguhon
An alolonti mahalaga para sa paraoma sa magkapirang bagay:
Sa daga, an alolonti may dakulang papel sa paghira kan mga orgsanikong bagay sa sarong mayaman asin bagbag na daga na napataba kaini asin nakakapatubang sa pagtalubo kan mga tinanom. Nangyayari ini gibo kan an alolonti ilinulubong an mga organikong bagay sa irarom kan daga, sinasapa ini asin naluwas sainda an mga ipot na nagigin pataba sa mga tinanom.
Siring man, sa aksyon na ini kan mga alolonti, may mga ke mikal na naproprodyusir. An ipot kan alolonti lima kabeses mas mayaman sa nitroheno, pito kabeses mas mayaman sa phosphates, asin onse kabeses mas mayaman sa potassium kumpara sa daga na 6 na pulgada kahibog sa palibot kaini.
An palabot-labot man kan mga alolonti sa saiyang pagsulok asin pagbutwa sa dagang ineestaran, namukna nin mga baralagat na mga labot sa irarom kan daga na resulta marayrahay an pagkasaray kaini asin nataong pasangawan nin ayre asin man nin patetean kan tubig an daga.
Kaya an abilidad kan mga alolonti na magtunaw nin mga organikong bagay asin pag'ipot nin mga udo na mayaman sa nutrient nagkukundisyon na gayo sa daga asin dakulang papel sa mga proyektong pagpabalik sa normal asin mayaman na kondisyon kan daga para sa pagtanom liwat nin mga pananom.
Estaran baguhon
An alolonti mayor na estaran iyo an daga alagad bakong arog kaini kasimple an sitwasyon. An olod na alolonting Eisenia fetidi nagbubuhay sa naglalapang mga tinanom asin udo. An Arctiostrotus vancouverensis kan Vancouver Island asin Olympic Peninsula heneralmente yaon makukua sana haros sa nagraralapang mga kahoy nin conifer. An Aporrectodea limicola, Sparganophilus spp., asin iba pang species mslkukua sa laboy nin mga sapa. an ibang species daa arboereal (sa tinanom sana nag'eestar), an iba aquatic (sa tubig makukua) asi n an iba yaon nabubuhay sa tubig-askad asi niba pa man inaapod na littoral (nag'eestar sa pampang-dagat sana, hlbw., an Pontodrilus litoralis).
Species baguhon
Sa total daang numero o bilang nin species na naabot 6,000, 150 sana man an lakop sa enterong kinaban.
