An Esperanto iyo an pinakanagagamit na lenggwahe na pighaman asin binilog bilang katuwang na tataramon pang'internasyonal. An pangaran kaini naghale sa Doktoro Esperanto, pseudonym na ginamit ni Dr. Ludwig Lazarus Zamenhof, kan pigpalagda' niya an pinakaenot na libro (Unua Libro, 1887) kun saen pigdetalye niya an Esperanto (boot sabihon, siya na naglalaom). An kaisipan ni Zamenhof iyo na makamukna' siya nin madaling mano'dan asin neutral sa pulitikang tataramon na maandorog sa katoninongan asin makakatabang sa pagkasinabotan sa pag'ultan kan mga manlaenlaen na katawohan nagtataram sa iba-ibang dila.

Esperanto
Lingvo Internacia[1]
Esperanto[2]
Pagsayod[espeˈranto] (Manongod sa tanog na ini dangogon)
Ginibo kanL. L. Zamenhof
Petsa1887
Setting asin pangagamitanInternational: most parts of the world
UsersNative: c. 1,000 (2011)[3]
L2: 30.000 - 2 million
  • Sidney Culbert: Around 2 million
  • Amri Wandel: Above 2 million
  • Svend Vendelbo: 30.000-180.000 [4][5]
Pakinabang
Amay na porma
Latin script (Esperanto alphabet)
Esperanto Braille
Signuno
Mga pinagkuahan/ToltolanEuropean languages, na may bokabularyong ginuno sa Romance and Germanic languages
Opisyal na kamugtakan
Sa regulasyon kanAkademio de Esperanto
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-1eo
ISO 639-2epo
ISO 639-3epo
epo
Glotologoespe1235
Linguaspero51-AAB-da
Esperantujo: Number of individual UEA members per million population in 2020.

     none      < 0.5      0.5      1

     2–3      4–5      6–9      10+

Pwedeng igwang mga simbolong IPA phonetic sa Unicode sa pahinang ini. Hilingon an IPA chart para sa Ingles para sa lyabeng sa pagtaram basado sa Ingles.
An wagayway kan tataramon na Esperanto
An alpabeto kan Esperanto
Kagmukna' kan Esperanto: Ludwig Lazarus Zamenhof
Pinakaenot na libro, ki L. L. Zamenhof, pinalagda' kan 1887 sa lenggwaheng Ruso

Ginagaom na an mga parataram Esperanto kababae 10,000, kalangkawe, maabot duwang milyon. An Esperanto igwang mga tinubong parataram, ta, may mga tawo na nano'dan an pagtaram kaini hale sa mga magurang ninda poon pagkani'aki. An Esperanto tinataram sa umabot 115 nasyon; an paggamit kani halangkaw partikularmente sa Europa, solnopan Asya, asin sa Norte asin Sur Amerika.

Mga Halimbawa baguhon

Bikol Sentral Esperanto IPA
Tara! Saluton! [sa.ˈlu.ton]
Iyo. Jes. [ˈjes]
Bako'. Ne. [ˈne]
Marhay na aga. Bonan matenon. [ˈbo.nan ma.ˈte.non]
Marhay na banggi. (bílang pagti'no) Bonan vesperon. [ˈbo.nan ves.ˈpe.ron]
Marhay na banggi. (bago magturog) Bonan nokton. [ˈbo.nan ˈnok.ton]
Paaram. Ĝis revido. [dʒis re.ˈvi.do]
Paaram. (kun nahaloy) Adiaŭ. [a.ˈdi.aw]
Anong pangaran mo? Kiel vi nomiĝas? [ˈki.el vi no.ˈmi.dʒas]
An pangaran ko Lucas. Mi nomiĝas Johano. [mi no.ˈmi.dʒas jo.ˈha.o]
Kumusta ka? Kiel vi fartas? [ˈki.el vi ˈfar.tas]
Nakakataram kang Esperanto? Ĉu vi parolas Esperanton? [ˈtʃu vi pa.ˈro.las es.pe.ˈran.ton]
Dai taka masabotan. Mi ne komprenas vin. [mi ˈne kom.ˈpre.nas vin]
Maray. Bone. [ˈbo.ne]
Marhay na gayo! Ĝuste. [ˈdʒus.te]
Mabalos. Dankon. [ˈdan.kon]
Daing anoman. Nedankinde. [ˌne.dan.ˈkin.de]
Pakimaherak. Bonvolu. [bon.ˈvo.lu]
Pagpaladon ka! Sanon! [ˈsa.non]
Maogmang pataratara. Gratulon. [ɡra.ˈtu.lon]
Namomo'tan taka. Mi amas vin. [mi ˈa.mas vin]
Sarong tagay daw. Unu bieron, mi petas. [ˈu.nu bi.ˈe.ron, mi ˈpe.tas]
Ano iyan? Kio estas tio? [ˈki.o ˈes.tas ˈti.o]
Ayam iyan. Tio estas hundo. [ˈti.o ˈes.tas ˈhun.do]
Katoninongan! Pacon! [ˈpa.tson]
Pirang edad mo na? Kiom aĝas vi? [ˈki.om ˈa.dʒas ˈvi]
Anong lingaan mo? Kio estas via hobio? [ˈki.u ˈes.tas ˈvi.a ho.ˈbi.o]
Anong suno' mong kolor? Kio estas via plej ŝatata koloro? [ˈki.u ˈes.tas ˈvi.a plej ʃa.ˈta.ta ko.ˈlo.ro]

Mga panluwas na takod baguhon

Mga babasahon pa baguhon

Toltolan baguhon

  1. Zamenhof, Lazaro Ludoviko (1888). "Aldono al la Dua Libro de l' Lingvo Internacia". Dua Libro de l' Lingvo Internacia (in Esperanto) (2006 ed.). Project Gutenberg. Retrieved 15 March 2022. Rakontinte mallonge la tutan konstruon de l' "Lingvo internacia" kaj ĝian gramatikon,[...] 
  2. "Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto 2020". 
  3. Harald Haarmann, Eta leksikono pri lingvoj, 2011, archive date March 4, 2016: Esperanto. … estas lernata ankaŭ de pluraj miloj da homoj en la mondo kiel gepatra lingvo. ("Esperanto has also been learned by several thousand people in the world as a mother tongue.")
  4. 63,000 −50%/+200%: "Nova takso: 60.000 parolas Esperanton" [New estimate: 60.000 speak Esperanto] (in Esperanto). Libera Folio. February 13, 2017. Archived from the original on February 13, 2017. Retrieved February 13, 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  5. Wandel, Amri (2014). "HOW MANY PEOPLE SPEAK ESPERANTO? OR: ESPERANTO ON THE WEB". Interdisciplinary Description of Complex Systems. "A simple calculation accompanied by reasonable refinements leads to a number of approximately two million Esperanto users within the internet community alone, probably significantly more worldwide".